Máy nén khí bơm hơi và tai nạn không mong đợi

1. NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY NÉN KHÍ

Máy nén khí dùng trong thực tế thường dùng là máy nén khí piston, máy nén khí trục vít, máy nén khí trục vít ngâm dầu, … Dựa vào cấu tạo, máy nén khí có thể vận hành với công suất cũng như nguyên lý hoạt động khác nhau.

Máy nén khí làm việc trên nguyên lý thay đổi áp suất không khí bằng cách thay đổi thể tích của khí (nén trong bình chứa). Bạn hãy hình dung, xét một phân tử khí bất kì ở quanh ta, lúc này bạn phân tử đang ở trong một không gian (thể tích) vô cùng lớn và xung quanh, mật độ “dân số” khá thưa thớt. Nhưng khi bạn phân tử khí bị nhốt vào bình chứa thì sao nhỉ? Đúng như những gì bạn nghĩ, đó là không gian bị thu nhỏ rất nhiều và rất đông đúc những bạn phân tử khác. Điều này dẫn đến sự khác biệt rất lớn mà trong Vật lý gọi đó là áp suất.

Áp suất là gì?

Giả sử bây giờ bình chứa của chúng ta là một cái bong bóng, khi bơm khí, bong bóng bị căng ra, vậy có nghĩa là khí đã gây ra một áp lực lên thành bong bóng. Vậy, đại lượng đặc trưng cho áp lực tác dụng lên một đơn vị diện tích cũng như đặc trưng cho khối khí đó là áp suất.

Quay lại, giả sử với 1000 bạn phân tử khí, khi thay đổi không gian từ bên ngoài vào bình chứa, đại lượng áp suất đặc trưng cho 1000 bạn tăng lên đáng kể, chính vì vậy, áp suất bên trong bình chứa lúc này lớn hơn bên ngoài rất nhiều.

Ứng dụng của máy nén khí bơm hơi:

+ Sửa chữa xe: cấp khí cho việc bơm xe, tháo ốc, hỗ trợ khí cho máy ra vào lốp, cấp khí cho máy bơm mỡ,...

+ Rửa xe: khí nén giúp cấp khí cho bình tạo bọt, xịt bụi nội thất xe,...

+ Xưởng mộc, xưởng cơ khí: máy cấp khí nén cho súng phun sơn, súng tháo ốc, súng bắn đinh,...

+ Khai khoáng: khí nén góp phần thăm dò độ sâu, hỗ trợ vận chuyển khoáng vật,...

+ Công nghiệp chế tạo: cấp khí nén cho các loại máy móc cũng như hỗ trợ điều khiển dây chuyền tự động hóa,...

+ Chế biến thực phẩm: máy nén khí không dầu hỗ trợ việc sục khí, đóng gói bao bì, sấy thực phẩm,...

+ Y tế, nha khoa, dược: khí nén sạch giúp sấy thiết bị y tế, sấy thuốc, cấp khí nén cho các thiết bị y tế vận hành,...

Bơm bánh xe

Phun sơn cầm tay

2. NGUYÊN NHÂN GÂY RA TAI NẠN ĐÁNG TIẾC DƯỚI GÓC NHÌN VẬT LÝ

Khí nén có áp suất lớn được lưu trữ trong bình chứa kém chất lượng hoặc không tuân thủ theo đúng các thao tác kỹ thuật sẽ giống như “quả bom hẹn giờ”, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm như: gây ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của máy và hệ thống các máy móc, thiết bị liên quan,... Đặc biệt, lượng áp suất lớn với sức công phá mạnh có thể phá hủy môi trường xung quanh, gây ra hỏa hoạn và nguy hiểm nhất ảnh hưởng đến tính mạng con người.

Hậu quả của nổ bình nén khí bơm hơi

Gần đây, vào sáng ngày 12/6/2020, một tai nạn nổ bình khí nén xảy ra trên Quốc lộ 13, đoạn qua phường Bình Hòa (TP. Thuận An, Bình Dương) đã khiến một nạn nhân bị văng xa, đứt lìa một cánh tay và toàn thân bị thương tích nặng. Nạn nhân đã được người dân đưa đi cấp cứu nhưng do vết thương quá nặng nên đã tử vong. Nguyên nhân được cho là do bình nén khí được điều chỉnh thủ công, không có van tự động, điều này dẫn đến khí nén đạt mức áp suất cao hơn mức giới hạn chịu đựng của bình chứa và phát nổ.

Từ đoạn clip, chúng ta có thể thấy rằng hậu quả xảy ra từ các sự cố bình nén khí như nổ bình khí nén là vô cùng lớn. Nó không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến tính mạng của con người. Vì vậy, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân và có các biện pháp phòng tránh kịp thời.

Sưu tầm và biên tập: Dũng Trí, Bích Phương